Belangenfront Delhaize Partners.
Het kwam VTM-journalist Patrick Van Gompel ter ore dat franchisenemers van Delhaize-winkels door de groep worden verplicht om producten met verlies te verkopen. Onder meer om die reden besloten zelfstandige AD Delhaize-supermarktuitbaters afgelopen najaar dat het hoog tijd was om zich te organiseren in een belangenvereniging. De initiatiefnemers vonden dat het netwerk van Delhaize-franchisenemers zo uitgebreid werd dat het hoog tijd werd om zich te groeperen.
De Delhaize-franchisenemers volgen daarmee het voorbeeld van andere supermarktuitbaters, zoals die van Albert Heijn. Reeds eerder werd door AH-franchisenemers een soortgelijke vereniging opgericht onder de naam VAHFR, ofte de Vereniging van de Albert Heijn Franchise, weet Chris Opdebeeck van Marketing Map.
Eind november vond een eerste bijeenkomst plaats. Intussen is een stuurgroep samengesteld en werd de oprichtingsakte ter griffie neergelegd. Onmiddellijk schaarden zich een 120-tal buurtsupers achter het initiatief. Frontman werd Luc Ardies van de organisatie voor zelfstandige ondernemers UNIZO.
De vzw Delhaize Partners roept bovendien alle andere Delhaize-franchisenemers op zich eveneens aan te sluiten bij de belangenorganisatie. Al gaat het voorlopig enkel om Nederlandstalige franchisenemers.
Delhaize Partners stelt zich volgens het oprichtingspersbericht tot doel “de relatie ten aanzien van hun centrale op een meer gestroomlijnde wijze te laten verlopen” en op een professionelere manier te communiceren. Het moge echter duidelijk zijn dat de bezorgdheid om de marges van de supermarktuitbaters een drijvende kracht is achter de vereniging.
Producten verkopen met verlies.
Een aantal betrokken uitbaters informeren RetailDetail dat wekelijks tientallen producten met een negatieve marge dienen te worden verkocht. Deze week zou het naar schatting om een twintigtal producten gaan.
De manier waarop de margeverlagingen van hogerhand worden opgelegd is zowel via inhoudsaanpassingen als door middel van prijswijzigingen. Als inhoudsveranderingen gelden gewichtsaanpassingen waarbij productverpakkingen bijvoorbeeld groter worden aan dezelfde prijs of kleinere hoeveelheden worden aangeboden aan lagere prijzen.
Bovendien beweren de geraadpleegde supermarkthouders dat ze gemiddeld 1500 wekelijkse prijsaanpassingen te verteren krijgen. Deze week zijn met name 200 producten in prijs opgeslagen, terwijl 1.300 goederen in het assortimenten in prijs zijn verlaagd. Een hoog percentage, al meent Chris Opdebeeck dat het belangrijk is om die prijsstijgingen evenzeer te onderstrepen.
In een steekproef kwam men tot de observaties dat een aantal dranken deze week frappant lage marges opbrengen. Deze week bedraagt de marge voor Delhaize-supermarktuitbaters op een fles whisky van het merk Johnny Walker een luttele 1,84%. Op een bak Duvel hebben de ondernemers dan weer een marge van 3%, terwijl een bak Jupiler een marge van slecht 0,4 % heeft.
Op de vraag of anderen ook met die marges verkopen, klinkt het antwoord fatalistisch “wie niet volgt prijst zich uit de markt”.
10 procent margeverlies.
Ook meer algemeen staan de marges van zelfstandige Delhaize-supermarktuitbaters onder hevige druk. Chris Opdebeeck toonde in zijn jaarlijkse studie van de grootdistributie reeds aan dat de marges van franchise-uitbaters tussen 2007 en 2008 significant zijn gezakt. Door de prijsacties van de supermarktketens staan de winstmarges van de supermarkthouders zwaar onder druk.
Volgens de supermarkthouders is de volledige marge in tien jaar tijd 10% gedaald. Dit terwijl de marge die moet worden afgestaan, voor participatie in kosten zoals transport en publiciteitsdeelname, in diezelfde periode 5% is gestegen. Het brutomargeverlies bedroeg doorheen de afgelopen tien jaar in totaal 5%. Met andere woorden 5% minder inkomsten.
De AD Delhaize’s die RetailDetail en VTM spraken, verklaarden dat ze tegenwoordig gemiddeld een brutomarge draaien van rond de 18%. Acht procent daarvan moeten ze aan de centrale betalen, voor werkingskosten zoals transport of deelname in de publiciteit. Zij hebben op die manier nog 10% voor de eigen kosten zoals de huur van het winkelpand, personeel en dergelijke meer.
Het grootste probleem bleek bij de geraadpleegde franchisenemers het betalen van de huurkost te zijn. Wie een eigendom verwerft, kan met de voornoemde beperkte marges rondkomen, vermits men op lange termijn aan kapitaalopbouw doet. Huren wordt daarentegen aangevoeld als een reëel probleem, aangezien dan alleen de netto-marge rest.
Men kan zich echter afvragen waarom enkel de franchisenemers met deze problemen te kampen hebben. Iedereen worstelt tenslotte toch met druk op brutomarges wegens stijgende kosten en een negatief prijsklimaat? Zelfstandige supermarktuitbaters zijn de zwarte schapen in het bestaande distributielandschap omdat zij met geen mogelijkheid tegen de lage kosteninfrastructuur van grote andere spelers op kunnen. Hun kostenstructuur is eenvoudigweg veel hoger.
Concurrent bij uitstek Colruyt heeft als groot voordeel alvast lagere vaste kosten. Colruyt speelt bijvoorbeeld geen muziek in de winkels, waardoor het geen Sabam hoeft te betalen, en heeft zelfs geen verf over voor parkingstroken. Alle kosten worden echt tot het minimum gereduceerd. Paradoxaal genoeg komt deze rudimentaire uitrusting het imago van Colruyt als de goedkoopste alleen maar ten goede.
“Alles wat Colruyt tegen spotprijzen aanbiedt, is vooral een aanslag op het leven van de zelfstandige. Als zelfs cafés hun bakken bier bij Colruyt kopen omdat het er goedkoper is dan in de horecadistributie, kun je wel weten dat het een onmogelijke strijd is,” klinkt het bij de zelfstandige supermarkthouders.
Albert Heijn de doodsteek?
Het probleem van dalende marges is niet nieuw. Druk op de voedingsprijzen niettegenstaande snel stijgende grondstofprijzen en uitbatingkosten zorgen er reeds jarenlang voor dat grote druk ligt op de brutomarges van supermarktuitbaters. Vooral de laatste vijf jaar is het steeds erger geworden. De reden dat de bom net nu begint te barsten, is niettemin simpel.
De komst van Albert Heijn jaagt de supermarktondernemers de stuipen op het lijf. Wat als Albert Heijn werkelijk een prijzenoorlog ontketent? Wat als Albert Heijn zich frontaal tegenover Colruyt plaatst? Colruyt kan het zich niet veroorloven om hun claim de goedkoopste te zijn niet na te komen…
Als Albert Heijn erin slaagt zijn gekende lage prijzen door te drukken op de Belgische markt, zijn de buurtsupermarkten de allergrootste slachtoffers. Niet alleen de centrale zal bloeden, ook de lokale ondernemer. En deze speelt met zijn gezinsinkomen.
Als hun inkomsten nu al zo op de helling staan, wat zal hen dan nog resten? De franchisenemers van AD Delhaize mogen het niet gedroomd hebben.
Delhaize’s bij besten van de klas.
De grimmige berichten over kelderende brutomarges en prijzendwang bij Delhaize verdringen echter een belangrijk deel van de realiteit. Tegenover de dalende brutomarges van de aangeslotenen moet worden geplaatst dat Delhaize-aangeslotenen in de afgelopen tien jaar vijf keer koploper waren van alle supermarktfranchises op het vlak van bedrijfsresultaat.
Chris Opdebeeck van Marketing Map toont hoe we de feiten moeten interpreteren met een korte voorgeschiedenis. “In 2003 behaalden franchisenemers van Delhaize het hoogste bedrijfsresultaat op de omzet van alle supermarkten. De ratio bedroeg namelijk 2,3%. In 2007 daalde dat tot 2,2% en in 2008 tot 1,5% door onder andere prijsverlagingen aan de consument.”
Prijsverlagingen die overigens hun uitwerking niet misten, want tussen 2005 en 2009 zijn de prijzen bij Delhaize aangeslotenen steeds dichter bij die van Colruyt gekomen. Omzetvolumes groeiden tengevolge hiervan, maar door lagere marges kregen de bedrijfsresulaten op omzet een blijvende deuk. “In 2009 steeg de ratio opnieuw tot 2%, maar Spar doet beter met 2,5%. Dus zijn een aantal aangeslotenen niet tevreden,” aldus Chris Opdebeeck.
Ook Delhaize benadrukt dat het verhaal ruimer bekeken moet worden. Supermarktketen Delhaize versterkt net zijn positie door een nieuwe strategie die zowel op de vaste sterktes van dienstverlening en aanbod inspeelt, als door een nieuwe focus op prijs en dynamiek.
Die turnaround van de voorbije drie jaar bij Delhaize heeft ervoor gezorgd dat zowel het verkoopsvolume als het marktaandeel van het supermarktenseigne significant is gestegen. De prijsverlagingen van de laatste tijd zouden de zelfstandige supermarkthouders dan ook enkel ten goede komen.
Bovendien klopt het niet dat Delhaize zijn franchisenemers dwingt met verlies te verkopen. Behalve bij wet verboden, houdt het voor de supermarktketen geen steek zijn aangeslotenen daartoe te dwingen. Delhaize stelt geen prijs vast, maar geeft aanbevolen prijzen mee aan zijn franchisenemers.
Meer zelfs, Hans Michiels, woordvoerder van Delhaize spreekt de dalende marges tegen. Het kan volgens Michiels dat de marges op bepaalde producten tijdelijk negatief zijn, maar dit is niet mogelijk op lange termijn. Hoewel de supermarktketen geen cijfers vrijgeeft hieromtrent, zou de theoretische marge van de aangeslotenen in 2010 nota bene gestegen zijn.
Delhaize heeft er bovendien alle baat bij goed te luisteren naar zijn aangesloten, aangezien die nu al bijna 50% van de totale omzet realiseren.
