Drie op de vier Belgische supermarkten en buurtwinkels controleren de leeftijd niet van jongeren die alcohol, tabak of e-sigaretten komen kopen. Het aantal inbreuken daalt nauwelijks.
Mystery shoppers
Bijna 75% van de gecontroleerde supermarkten verkoopt tabaksproducten aan minderjarige klanten, en wel 80% controleert de leeftijd niet bij de verkoop van alcohol, blijkt uit anonieme controles door de FOD Volksgezondheid. Ook in nachtwinkels, tankstations of horecazaken blijft de situatie zorgwekkend.
De Belgische overheid zet nochtans al voor het tweede jaar op rij zogenaamde mystery shoppers in om handelszaken en horeca te controleren. Minderjarigen bestellen of kopen dan producten die ze nog niet mogen consumeren om te checken of de verkopers de regels naleven en de leeftijd van de klant nagaan, bijvoorbeeld door te vragen om de identiteitskaart te tonen. In totaal voerden de mystery shoppers deze zomer al 1.057 controles uit, waarbij 172 pv’s opgesteld, veelal aan zaken die vorig jaar al een waarschuwing kregen.
Amper verbetering
De resultaten verbeteren amper, constateert Paul Van den Meerssche, diensthoofd van de inspectiedienst bij de FOD Volksgezondheid. “Nochtans hadden we gedacht dat er impact zou zijn. In Nederland werken ze al langer met minderjarige mystery shoppers en daar daalt het aantal inbreuken bij controles jaar na jaar”, zegt hij aan Het Nieuwsblad.
Er werden dit jaar procentueel al meer inbreuken op tabaksverkoop aan minderjarigen vastgesteld dan vorig jaar. Vooral e-sigaretten blijken een probleemcategorie: in 2023 kregen de minderjarige mystery-shoppers bij 67,1% van de controles e-sigaretten mee, dit jaar is dat al in 69,7% van de gevallen. Het aantal inbreuken op alcoholverkoop daalt slechts licht, van 89,5% vorig jaar naar 81,1% dit jaar.
Percentage inbreuken op tabaksverkoop (2024)
| Nightshops/Dayshops | 75,8% |
| Supermarkten/superettes | 74,6% |
| Tankstations | 72,4% |
| Krantenwinkels | 60,1% |
| Andere | 61,5% |
| Totaal | 69,8% |
Percentage inbreuken op alcoholverkoop (2024)
| Horeca | 86,9% |
| Supermarkten/superettes | 80% |
| Nightshops/Dayshops | 78% |
| Andere | 78,3% |
| Totaal | 81,1% |
(Bron: FOD Volksgezondheid)
