Volgens de Europese Commissie doet 38% van de online retailers aan ‘geoblocking’, een techniek die erop neerkomt dat zij bestellingen uit het buitenland afblokken of op zijn minst zwaar bemoeilijken.
Vooral probleem bij digitale content
Europa is al sinds mei 2015 bezig met een onderzoek naar ‘geoblocking’. “Deze praktijk belet consumenten om binnen de Europese Unie online consumptiegoederen aan te schaffen en toegang te krijgen tot digitale content”, klinkt het in een eerste rapport.
Op basis van een enquête bij 1.400 bedrijven blijkt dat 38% van de gecontacteerde webshops (voornamelijk verkopers van kleding, schoenen, sportartikelen, consumentenelektronica en digitale content) een of andere vorm van geoblocking toepast. “Bij deze producten komt geoblocking er meestal op neer dat wordt geweigerd om in het buitenland te leveren”, schrijft de Europese Commissie. “Andere methodes die worden gehanteerd, zijn weigeringen om betalingen vanuit het buitenland te accepteren en, in mindere mate, rerouting en het blokkeren van de toegang tot websites.”
Meestal gaat het om een bewuste keuze vanwege de uitbater(s) van de betrokken webshops, maar in één geval op tien (12%) wordt het verbod op verkoop in een ander land opgelegd door de leverancier. Bij verkopers van digitale content zoals video’s (foto), e-books en muziek loopt dat cijfer zelfs op tot 68%, bijna zeven op de tien dus.
Beperking van de concurrentie?
“De informatie die we bij ons sectorale onderzoek in de e-commercesector hebben verzameld, bevestigt de aanwijzingen die we hadden om het onderzoek te beginnen”, zegt Margrethe Vestager, Europees commissaris bevoegd voor mededinging. “Niet alleen blijkt geoblocking Europese consumenten vaak te beletten om in een ander EU-land online goederen en digitale content te kopen, maar soms is geoblocking ook het gevolg van restricties in overeenkomsten tussen leveranciers en distributeurs.”
Blijft de vraag of dergelijke praktijken al dan niet door de beugel kunnen. Dat antwoord is niet zo eenduidig: “Wanneer een niet-dominante onderneming eenzijdig beslist om niet naar het buitenland te verkopen, is dat uit oogpunt van het mededingingsrecht geen probleem”, zegt Vestager. Lees: je kan een kleine webshop niet verplichten om tegen zijn zin grensoverschrijdend handel te drijven.
“Wanneer geoblocking echter het gevolg is van overeenkomsten, moeten we nog eens beter kijken of er sprake is van concurrentieverstorende gedragingen, die met de instrumenten van het EU-mededingingsbeleid kunnen worden aangepakt.” Anders gezegd, dit soort van deals kan wel degelijk de vrije concurrentie op de interne markt beknotten en dus een inbreuk betekenen op de geldende EU-regels. Maar óf dat ook daadwerkelijk zo is, zal telkens geval per geval moeten worden beoordeeld.
