Met hun plannen om ketens Real en Dia van de hand te doen, lijken Metro en Carrefour wel een nieuwe trend te lanceren: retailmultinationals met problemen in hun thuismarkt die grote bedrijfsonderdelen verkopen. Zullen de supermarktreuzen er echter vlot in slagen zich van hun ballast te ontdoen? En zal Wal-Mart van de malaise profiteren om zijn slag te slaan op het Europese vasteland?
Carrefour versus Metro
De presentatie die Carrefour aan financiële analisten gaf over zijn discountoperatie Dia schetste alvast een beeld dat te mooi was om waar te zijn. Als je het zo hoorde, kon je niet anders dan je afvragen waarom Carrefour zo’n prachtige, op toekomstige groei toegesneden, operatie wil afstoten.
Al is afstoten nu ook weer niet helemaal het juiste woord. Hoewel Dia volgens de Franse taalgoochelaars voor 100% onafhankelijk zal zijn, is er tóch nog een mate van samenwerking met Carrefour. De discounter blijft namelijk met Carrefour verbonden wat de huismerken betreft.
Nee, dan zijn de Duitsers van Metro veel duidelijker. Geen smoesjes over een beursgang te horen aldaar. Noch klinken er verhalen over onafhankelijkheid terwijl er toch nog een band met de verkoper blijft bestaan. Kortom, geen Franse poespas ten oosten van de Rijn. Metro wil van haar internationale hypermarktketen Real af, zo simpel is het.
Ook een andere niet-kernactiviteit – de warenhuisketen Kaufhof – staat in de etalage. Na aanhoudende geruchten, heeft het management van Metro nu bevestigd in gesprek te zijn met mogelijke kopers. Al is er nog geen sprake van concrete onderhandelingen.
Het overbodige overboord
De overeenkomsten tussen Carrefour en Metro zijn evident. Zowel Carrefour als Metro hebben het afgelopen jaar veel van hun beurswaarde verloren. Alle twee de ketens hebben duidelijke problemen op hun thuismarkt.
En nu zetten beiden daarom grote activiteiten die ze niet tot hun kern rekenen, overboord. Bij Carrefour draait alles om de hypermarkt, terwijl het dna van Metro door de cash & carry wordt bepaald. Wat niet in dat plaatje past, moet helaas plaats ruimen
Verkooptrend
“Er is inderdaad sprake van een trend onder grote retailers om activiteiten te verkopen die niet tot de kern behoren”, beaamt Bryan Roberts, director retail insights bij Kantar Retail.
“Zeker als het zakelijk allemaal niet zo goed gaat. Metro is er uiteindelijk in geslaagd om Real verkoopklaar te maken. Ook Carrefour snapt eindelijk dat er nauwelijks synergie is tussen de eigen operatie en die van hard discounter Dia. Daar komt nog bij dat de cash die deze verkooptransacties opleveren, welkom is bij investeerders die toch ongeduldig beginnen te worden.”
Wal-Mart terug naar Europa?
Opvallend en interessant is het feit dat Wal-Mart met beide verkoopprocessen in verband wordt gebracht. Moest ’s werelds grootste supermarktgroep Real overnemen, zou dat voor Wal-Mart een terugkeer betekenen naar de markt waar de grootdistributeur – mede door een schromelijke onderschatting van de Duitse vechtmarkt – eerder een smadelijke afgang beleefde.
Maar ook een overname van Dia zou voor Wal-Mart een goeie vangst kunnen zijn. Dia’s aanwezigheid in continentaal Europa en in tal van interessante groeimarkten in andere regio’s wereldwijd biedt Wal-Mart volgens Roberts nog een andere kans om na zoveel jaren eindelijk succesvol werk te maken van haar Europese ambities, die sinds een decennium beperkt zijn gebleven tot het Britse Asda.
Real of Makro UK
Hoewel Wal-Mart in 2006 na amper zes jaar in Duitsland de aftocht moest blazen, zou Wal-Mart met 320 Real-hypermarkten dit maal een veel degelijkere uitgangspositie in Duitsland innemen. Bovendien zou het zowat 110 Real-hypermarkten verwerven in Polen, Roemenië, Rusland, Turkije en Oekraïne. “Hoewel onwaarschijnlijk, is een terugkeer van Wal-Mart naar Duitsland niet onmogelijk”, stelt Roberts. “De internationale activiteiten van Real zou zo’n deal wel beter verteerbaar maken voor Wal-Mart dan de eerste keer.”
Roberts voegt daarenboven nog een aspect toe aan Wal-Mart’s trek in Metro-onderdelen: Metro’s kernactiviteit cash & carry. “Makro, de cash & carry operatie van Metro in het Verenigd Koninkrijk, maakt al enkele jaren verlies”, zegt hij. “Er wordt gespeculeerd dat Wal-Mart’s Britse dochter Asda interesse heeft om deze verlieslatende operatie over te nemen. Voor Asda zijn geen Britse supermarkten beschikbaar voor overname. Bovendien zou Asda Makro na aankoop kunnen ombouwen tot een soort Sam’s Club (Wal-Marts Amerikaanse ‘warehouse club’-operatie) in Groot-Brittannië.”
Dia: Van big box naar kleinere formats
Wat de hypermarkt is voor Carrefour en de cash & carry betekent voor Metro, is het supercenter voor Wal-Mart. De Amerikanen zijn van origine de meesters van de big box retail. Het waren supercenters en warehouse clubs die in den beginne vooral de klemtoon op non-food legden. Later heeft ook food zijn weg naar de megawinkels gevonden.
Sinds 1998 heeft de Amerikaanse retailreus echter steeds meer ingezet op de ontwikkeling van kleinschalige formats, te beginnen met de Neighbourhood Market (tegenwoordig Walmart Market geheten), vervolgens in 2008 Marketside en dit jaar Walmart Express. Die kleinere schaal kan met de acquisitie van Dia ook internationaal worden toegepast.
Twee bezwaren
“Dia levert winkels op die qua grootte goed passen bij Wal-Mart’s wens om kleinere formats uit te rollen”, zegt Roberts. “Landen als Brazilië, Argentinië, China en Turkije zijn heel interessant voor Wal-Mart. Het zou Wal-Mart ook een sterke positie geven in Spanje en Portugal.” Wat dat betreft klopt de prachtige voorstelling van zaken betreffende Dia, zoals Carrefour die aan analisten gaf, als een bus.
Er zijn volgens Roberts echter twee addertjes onder het gras: “Meer dan 32 procent van de Dia-winkels worden door franchisenemers geëxploiteerd. Dat zijn ruim tweeduizend winkels. Wal-Mart wil daarentegen een ketenoperatie met volledige controle over de winkels. Bovendien is Wal-Mart bepaald niet gebrand op toegang tot de Franse markt. De Franse arbeidswetgeving is bepaald niet iets waarover de managers in Bentonville staan te juichen.”
Doet-ie ‘t of doet-ie ‘t niet
Uiteraard blijft een eventuele komst van Wal-Mart pure speculatie. In het eerste scenario is het nog maar de vraag of Metro grote concurrent Wal-Mart in Europa in het zadel zou willen helpen. Ook voor Dia kan Wal-Mart weleens tegenkanting krijgen.
Wil Wal-Mart kans maken om Dia in te lijven, zal het evenwel Dia’s vier miljard euro aan beurswaarde moeten ophoesten. Voor een bedrijf dat in het fiscale jaar 2011 (eindigend 31 januari 2011) de brutowinst met 6,4 procent wist te verhogen tot 25,5 miljard US dollar, moet dit geen onoverkomelijke horde zijn. Omdat de aandelen van Dia voor het grootste gedeelte aan Carrefour-aandeelhouders zijn verkocht, moet Wal-Mart daar echter wel een grote groep bereidwillige verkopers zien te vinden.
Volgens analist Roberts is een overname van Real of Dia dan ook “onwaarschijnlijk maar niet onmogelijk.”
