Dat concludeert Deloitte na inventarisatie van alle relevante bedrijfsgegevens van 109 zelfstandig supermarktondernemers. Vanmiddag presenteert Deloitte deze jaarlijkse bedrijfsvergelijking tijdens haar Foodretaildag in Utrecht.
Met een gemiddelde omzetgroei van 3,7 procent zitten de zelfstandig supermarktondernemers een procentpunt boven de totale omzetgroei van supermarkten, die volgens het Centraal Bureau Levensmiddelen in 2011 uitkwam op 2,7 procent.
Meer omzet, meer winst
In het onderzoek onderscheidt Deloitte vier categorieën ondernemerswinkels op basis van weekomzet: tot 75.000 euro, van 75 tot 150.000 euro, van 150 tot 225.000 euro en winkels met een weekomzet boven de 225.000 euro.
Net zoals in eerdere edities van het rapport, blijkt ook uit de Bedrijfsvergelijking 2012 dat supermarkten van zelfstandig ondernemers winstgevender zijn naarmate de weekomzet hoger is. Supermarkten met een weekomzet boven de 225.000 euro behaalden volgens de berekeningen van Deloitte een nettorendement van 2,9 procent. Het gemiddelde nettorendement van supermarkten met een weekomzet tussen de 150 en 225.000 euro lag met 2,7 procent iets lager.
Kleine supers krijgen klappen
De verschillen met de in omzet kleinere winkels zijn volgens Deloitte echter aanzienlijk. De supermarkten onder de 150.000 euro weekomzet boekten gemiddeld een nettorendement van slechts 1 procent. Maar het zijn de supermarkten met weekomzetten tot 75.000 euro die de grootste klappen moeten incasseren.
De omzet in deze categorie daalde met 1,2 procent, terwijl de omzet gemeten over alle ondernemers gemiddeld met 3,7 procent toenam. “Rekening houdend met de landelijke prijsstijging bij supermarkten van 2,2 procent, laten de zelfstandig detaillisten een mooie volumestijging zien van 1,5 procent”, aldus het Deloitte-rapport.
Vloerproductiviteit daalt bij de kleintjes en stijgt bij de rest
Qua vloerproductiviteit – ofwel de gemiddelde omzet per vierkante meter vloeroppervlak per jaar – zijn het ook weer de kleine supermarkten waar het niet goed gaat. Daar daalde in 2011 de jaaromzet per vierkante meter met 1,1 procent tot 4.243 euro. De categorie tussen 75 en 150.000 euro weekomzet deed het daarentegen goed, met een vloerproductiviteit die 5,3 procent hoger lag dan in 2010. In deze categorie werd 6.528 euro per vierkante meter omgezet.
Ook supers met een weekomzet tussen 150 en 225.000 euro deden het qua omzet per vierkante meter goed: de vloerproductiviteit kwam daar 4,2 procent hoger uit, op een niveau van 9.280 euro per vierkante meter. Ondernemers met de in omzet grootste supermarkten verbeterden in 2011 hun productiviteit met 3,2 procent tot 11.039 euro per vierkante meter.
Beheersing personeelskosten
Een andere indicator vormen de personeelskosten als percentage van de brutowinst. Die was in 2011 bij de kleinste omzetklasse het laagst (43,54 procent), maar steeg vergeleken met 2010 met 2,5 procentpunt. Ondernemers met weekomzetten tussen 75 en 150.000 euro zitten met 52,95 procent weliswaar hoger, maar zij wisten de personeelskosten dusdanig te beheersen dat dit percentage in 2011 met een half procentpunt is gedaald.
Ook de ondernemers met weekomzetten tussen de 150 en 225.000 euro slaagden erin de loonkosten te beheersen. Zozeer zelfs dat het aandeel van de loonkosten in de brutowinst met 2,8 procentpunt daalde, tot 50,67 procent. De ondernemers met weekomzetten boven de 225.000 euro echter, zagen de grootste kostencomponent in de exploitatie in gewicht toenemen. Daar namen de personeelskosten als percentage van de brutowinst immers met 1,6 procentpunt toe tot 51,52 procent.
De toekomst: minder supers, meer meters
Dit jaar telt Nederland 4.439 supermarkten, waarvan er 1.915 door zelfstandig ondernemers worden geëxploiteerd. De verwachting van Deloitte luidt dat het totale aantal over drie jaar (dus in 2015) tot 4.300 zal zijn gedaald. Volgens het consultancybureau zal die afname vooral plaatsvinden onder kleine supermarkten.
Winkels met verkoopoppervlaktes (vvo) onder de 1.000 vierkante meter zullen in aantallen blijven afnemen, terwijl het aantal winkels tussen de 1.000 en 2.500 vierkante meter toeneemt. Per saldo zal de toename van het gemiddelde vvo en het aantal meters vvo per 1.000 inwoners blijven stijgen, net zoals in de afgelopen jaren het geval was.
Positieve winstverwachting
Ondernemers zijn positief over de nettowinst die ze verwachten. Zo denkt ruim 40 procent dat de nettowinst zal toenemen, terwijl 31 procent een daling van de winst verwacht. De overige 28 procent denkt dat de winst gelijk zal blijven. Opvallend is dat juist ondernemers met supermarkten die tussen de 75 en 150.000 euro per week omzetten het meest positief zijn. Liefst 53 procent van hen verwacht de winst te verbeteren.
Als het om de omzet gaat, verwacht 55,4 procent van de ondernemers een toename. Wellicht is hierin evenwel ook de verwachting van stijgende grondstofprijzen verdisconteerd. Ook hier scoren de ondernemers tussen de 75 en 150.000 euro weekomzet en de ondernemers tussen de 150 en 225.000 euro met respectievelijk 70,6 procent en 61,6 procent bovengemiddeld in hun groeiverwachting.
Brutomarge: pessimisme overheerst
Over de brutomarge zijn de Nederlandse supermarktondernemers daarentegen heel wat minder optimistisch. Dat geldt ook voor de ondernemers die het meest hoopvol waren over de omzet. Slechts 29,6 procent verwacht een toename en 36,6 procent denkt met minder marge genoegen te moeten nemen. 33,8 procent houdt het op een gelijkblijvende brutomarge.
Kostenbeheersing blijft daarom het devies, samen met bereidheid om te investeren onder moeilijke marktcondities. Deloitte constateert een hoge investeringsbereidheid onder de supermarktondernemers, waarvan 69 procent aangeeft dit jaar investeringen te doen. Die belopen dit jaar gemiddeld 270.000 euro, een bedrag dat volgend jaar naar verwachting oploopt tot 378.000 euro. Vandaar ook dat de investeringszin voor 2013 met ruim 47 procent van de ondernemers een stuk lager ligt.
Klik hier voor meer informatie en een downloadlink naar het hele rapport.
