Van 2005 tot 2014 heeft de Zweedse meubelgigant Ikea ruim 1 miljard euro belastingen ontweken, dankzij ingenieuze fiscale constructies in diverse Europese landen. Dat blijkt uit een rapport dat de Europese Groenen vrijdag uitbrachten.
Ook Belgische en Nederlandse route
Het rapport in opdracht van de groene fractie in het Europees Parlement is opgesteld door fiscaal expert Marc Auerbach. Het brengt fiscale sluipwegen in kaart via Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, maar ook Nederland en België.
In België kon Ikea in de periode 2005-2009 voor 647 miljoen euro belastingen ontwijken door gebruik te maken van de techniek van het ‘coördinatiecentrum’. Van 2010 tot 2014 profiteerde de keten van de ‘notionele intrestaftrek’ om voor zo’n 488 miljoen euro aan belastingen te ontwijken. Van 2009 tot en met 2014 heeft Ikea ook in Nederland 1 miljard euro aan belastingen kunnen ontwijken: die Nederlandse route (het fameuze systeem van ‘royalty-inkomsten’) loopt via dochter Inter Ikea Systems en blijkt een van de meest lucratieve.
De groene Europarlementsleden hebben de Europese Commissie in een brief alvast gevraagd een diepgravend onderzoek op te starten naar de belastingontwijking door Ikea. Er loopt momenteel al soortgelijk onderzoek naar andere multinationals, zoals Google, Starbucks en Apple.
Legaal, maar almaar meer omstreden
Voorlopig wil de Zweedse keten, die in 2015 zo’n 3,5 miljard euro winst boekte, weinig kwijt over het rapport. Het management laat wel weten dat de groep in het voorbije financiële jaar wereldwijd 822 miljoen euro aan vennootschapsbelastingen heeft betaald, plus nog eens 700 miljoen aan andere belastingen. “De Ikea-groep betaalt belastingen volgens de geldende regels en wetten overal waar we aanwezig zijn, als verkoper, producent of in welke rol dan ook. We zijn erg geëngageerd om op een verantwoordelijke manier handel te drijven en bij te dragen aan de samenleving waar we actief zijn”, klinkt het.
Fiscaal experten bevestigen dat wat Ikea doet, wettelijk is en eigenlijk zelfs niet uitzonderlijk ‑ “Alles wat ze doen, is perfect legaal in juridisch-technische zin” ‑ maar dat dit soort van praktijken onder druk van de publieke opinie almaar meer omstreden is.
Het is niet de eerste keer dat het fiscale reilen en zeilen van Ikea onder vuur ligt. Zo dook de naam van het bedrijf ook al op in het LuxLeaks-schandaal, waarbij de fiscaalvriendelijke rulings van multinationals met de Luxemburgse overheid aan het licht kwamen. En in 2011 was er al flink wat heisa toen Zweedse tv-journalisten het bestaan van een geheime Ikea-stichting in Liechtenstein onthulden.
