Bij Delhaize zullen er deze winter geen Belgische tomaten in de rekken liggen: verschillende tuinbouwers leggen de activiteiten tijdelijk stil omdat ze de hoge energieprijzen niet meer kunnen betalen. Ook de bevoorrading van andere serregroenten kan in gevaar komen.
Niet langer rendabel
“Wij hebben bericht gekregen van onze vaste telers dat ze niet gaan kweken”, zegt woordvoerder Roel Dekelver van Delhaize aan Het Nieuwsblad. “Dus zullen er ook geen Belgische tomaten in de rekken liggen.” De retailer zal zich noodgedwongen bevoorraden in Zuid-Europa en Noord-Afrika. Ook bij andere supermarkten zullen er weinig of geen Belgische tomaten te vinden zijn, en àls ze beschikbaar zijn, zullen ze flink duurder zijn.
Tomatentelers verwarmen hun serres met gas en verlichten ze met elektriciteit. Door de hoge energieprijzen is die teelt niet langer rendabel. “Slechts 5 à 10 procent van de telers geeft aan voort te doen zoals anders, alle anderen gaan hun productie drastisch verminderen of overwegen zelfs al dan niet tijdelijk te sluiten,” zegt Vanessa Saenen van de Boerenbond. Ook voor het aanbod van tomaten, komkommers, aardbeien, paprika’s en courgettes zullen de gestegen energieprijzen gevolgen hebben.
Steunmaatregelen nodig
Stoffels Tomaten, één van de grotere spelers in de sector, legt de activiteiten niet stil maar past de teelt wel aan om te besparen. Het bedrijf wil de relatie met bestaande klanten niet verliezen. Al maakt zaakvoerder Paul Stoffels zich weinig illusies: “Een jaar geleden was het credo nog: koop lokaal. Nu wordt dat pad zonder blikken of blozen verlaten voor prijs of beschikbaarheid,” verklaart hij aan De Standaard.
Het risico bestaat dat buitenlandse producenten nu een plaats in de schappen veroveren ten koste van lokale tuinbouwers. “Sommige telers zullen zich opnieuw in de markt moeten boksen, om de plaats die ze verloren aan Spanje en Marokko weer terug te winnen. In de lente komt er een strijd om weer in de supermarkten te geraken. De sector wordt stevig ontwricht.”
Volgens landbouweconoom Xavier Gellynck van UGent bestaat het gevaar dat net de meest moderne bedrijven, die recent investeerden, nu in de problemen komen. Daarom zijn steunmaatregelen nodig.
