“Sterke link met consument nodig”
De vraag naar met name vers voedsel neemt sterk toe, zowel wereldwijd als dichterbij. “Zorg als versketen dan ook voor een sterke link met de consument en wees transparant over productie en herkomst”, was één van de boodschappen op het Nationale Vers Congres dat voor het eerst georganiseerd werd door EFMI Business School en Foodmagazine.
Het ontwikkelen van ketenconcepten is immers essentieel om onderscheid in de markt te genereren en tegemoet te komen aan de keuzevrijheid van de consument. Om in te spelen op deze behoefte moeten retailorganisaties met vers echt vraaggestuurd werken, onderstreepte met name president Aalt Dijkhuizen van topsector Food & Agri.
“Relaties in keten moeten beter”
Versgroepen zijn van wezenlijk belang voor de strategie van de foodretailer, maar “relatietechnisch valt er in de keten nog een en ander te winnen”. Daar zouden beide partijen ook wat aan hebben: de foodretailer in zijn zoektocht naar onderscheidend vermogen en de versproducent in zijn zoektocht naar continuïteit en stabiliteit.
Het probleem is de enorme prijs- en margedruk die in het middensegment van de sector heerst: die maakt het belangrijk om de bovenkant of de onderkant van de markt op te zoeken. Zo investeren supermarktformules voortdurend in nieuwe winkels en assortimentsverbetering – zoals meer nadruk op onderscheid, beleving, verskwaliteit, specialisatie, luxe en service – terwijl discounters ondertussen met een onstuitbare opmars bezig blijven.
Goede kwaliteit voor een lage prijs is allang niet meer armoedig, constateert Koen Hazewinkel, programmadirecteur van EFMI Business School.
Ketens samen sturen
Retailers gaan versterkt zoeken naar partners die het onderscheidend vermogen van hun formule structureel gestalte kunnen geven. Die samenwerking leidt tot het samen sturen van ketens, wat voor beide schakels interessant is, betoogde Koen Hazewinkel. De schaalvergroting in de tuinbouw leidt bijvoorbeeld tot instabiele omzetten en negatievere bedrijfsresultaten, waardoor producenten partners zoeken die hun inkomstenpatronen stabieler maken.
Al is de realiteit weerbarstig: in bloemen, planten en agf wordt de dagelijkse dynamiek nu eenmaal bepaald door kortcyclische en kostprijsgedreven transacties, eigenschappen die diepgaand en intensief samenwerken in de keten bemoeilijken.
Er is dan ook wel een zekere mate van organisatie – 90 procent van de telers is aangesloten bij een producentenorganisatie – en beperkte specialisatie, maar er is geen integraal ketenbelang in financiering, productie en marketing. Hoewel retailers en producenten nochtans overtuigd zijn van het belang van een ketenperspectief, meent Hazewinkel. “Intensiever samenwerken is keuzes maken.”
Innovatie voor differentiatie
Foodtrends geven mogelijkheden voor innovatie: zo bieden de vijf G’s (gezondheid, genieten, gemak, goed gedrag, goedkoop) kansen voor een betere differentiatie per productgroep. Producten bijzonder maken leidt immers tot meerwaarde, denk maar aan een basisproduct als de champignon versus de champignonburger als concept met toegevoegde waarde. Het hangt van beide partijen af welke keuzes ze willen maken, aldus Hazewinkel.
In de zoektocht naar differentiatie verschuift de macht in de keten bovendien van de retailer naar de toeleverancier en de online adviseur in 2025, voorspelde John Valster, commercieel adviseur bij Vion, tijdens het congres.
Differentiatie is het creëren van onderscheidend vermogen door retailer én fabrikant, aldus Valster: “Vers is meer dan theater met inventaris. Vers betekent samenwerken in kwaliteit, met daaraan gekoppeld keuze, service, beleving, kennis en autoriteit.”
