Een op drie sectoren groeit sterk in winkelaantallen
“De retailmarkt is vooral erg volatiel. De krantenkoppen kloppen eigenlijk niet: het belangrijkste is niet het grote aantal winkelsluitingen, maar de enorme uitschieters in beide richtingen,” zegt Hans Eysink Smeets, managing partner van het gelijknamige consultingbureau. Zowat één derde van de Nederlandse retailsectoren doet het volgens zijn studie, de NoCompromise Index 2013, immers slecht tot heel slecht, één derde goed tot heel goed en de rest zit daar wat tussen.
Een belangrijke nuancering op alle slechtnieuwsberichten, vindt Eysink Smeets, die uit een analyse van de winkelaantallen in Nederland over de afgelopen tien jaar (2003-2013) opmaakt dat “het noodzakelijk is om verder te kijken dan food versus non-food en echt per subsector te oordelen.”
90 dalers, 81 stijgers
Zo daalde in 90 sectoren van de in totaal 176 retailsectoren in Nederland het aantal winkels in de laatste 10 jaar. Daarvan hebben 74 sectoren meer dan 10% van hun winkels verloren, maar de echte uitschieters naar beneden – die meer dan 30% van hun winkels hebben verloren in de laatste 10 jaar – bestaan uit 37 sectoren, met onder de voornaamste verliezers videotheken (-72,9%), verkopers van bouwmaterialen (-64,9%) en woonwinkels (-54,2%).
Er zijn echter ook (meer dan) stevige groeiers: van de 176 retailsectoren zijn er 81 in aantal winkels gegroeid in de laatste 10 jaar. Daarvan zijn 62 sectoren gegroeid met meer dan 10% en in liefst 46 sectoren groeiden de winkelaantallen met meer dan 30% – met uitschieters tot duizenden procentpunten. Op een gemiddelde van 100.000 inwoners hebben deze topgroeiers 86 nieuwe winkels opgeleverd.
Aan de leiding staan verkopers van inktcartridges voor printers, autopoetsbedrijven en botenhandelaars. Ook koffie- en theehandelaars (géén koffiehuizen), verkopers van hoortoestellen en natuursteenhandelaars groeiden evenwel met een factor 3 tot 4 in het voorbije decennium.
“De crisis is niet de schuld van alles”
De redenen voor die grote volatiliteit zijn volgens Hans Eysink Smeets terug te brengen tot vijf grote factoren, die zowel de groei als de dalingen in winkelaantallen verklaren: “De crisis is niet de schuld van alles. De digitalisering ook niet. Wel spelen ze in elke sector in meer of mindere mate mee, net zoals consumenten-, retailers- en productenbewegingen.”
Zo is het puur de veranderende modes die ervoor zorgen dat tattooshops opgang maken (+107,8%), terwijl bont helemaal passé (-69,6% en nog slechts 7 winkels) is. Ook de opkomst van minisupermarkten (+49,7%) heeft evenwel te maken met de nieuwe, on-the-go levensstijl van de hedendaagse consument.
Groeisectoren zijn levensgevaarlijk
Met bewegingen binnen de retail wordt dan weer vooral consolidatie bedoeld, zoals zeker het geval is in de mode-, doe-het-zelf- en interieurbranches, maar ook in de food is het duidelijk dat grote distributiegroepen formats zoals de buurtwinkels meer en meer naar zich toe trekken.
Van zodra je als retailer in een branche zit met uitschieters van 30%, of dat nu in de min of in de plus is, meent Eysink Smeets dat het noodzakelijk is om met een wit vel papier je toekomst opnieuw uit te tekenen. “Want ook als er een groei van tientallen procenten in een sector is, moet je goed opletten of je de snel wisselende groeifactoren nog te pakken krijgt en of je wel kunt winnen op zo’n volatiele markt. Die sectoren zijn levensgevaarlijk.”
